• Le doyen de la presse Européenne

#SapèFa : Dumenicu Santoni : Cunciaghju à l'antica

Stallatu dapoi una decina d’anni da sottu à i Peri, induve a so moglia t’hà e so radiche, iss’artisgianu hà fattu a scelta di travaglià u coghju : scarpi, selle, furnimenti, stucci diversi...
Dumenicu Santoni : Cunciaghju à l’antica

Stallatu dapoi una decina d’anni da sottu à i Peri, induve a so moglia t’hà e so radiche, iss’artisgianu hà fattu a scelta di travaglià u coghju : scarpi, selle, furnimenti, stucci diversi... Face ancu i so attracci propii per creà. Una passione tramandata, tanti anni fà da u so babbu…

Semu da sottu à i Peri. Subbitu dopu à una girata, un picculu chjassu ci porta sin’à una casa vechja, intraccia d’esse rifatta, pian, pianinu. Appena sopra, una casuccia in legnu. Hè l’attellu di Dumenicu Santoni, cunciaghju. Quì, tuttu hè assestatu à modu soiu, ogni cosa à a so piazza. Davanti, un armaria è una tavula. Nentru, una pezza cù un scagnu in legnu. Sopra, pezzi di coghju tagliati è stallati aspettendu d’esse travagliati. Sottu, scatulette induve l’artisgianu hà messu i so libri per sapè ne di più nantu à tutti i duminii di u coghju. In fine, è nentru à tiretti, parechji attracci ch’ellu hà fattu da per ellu per travaglià. S’ellu hà amparatu solu issu mistieru, hè statu ciuttatu nentru da zitellu. « Aghju cuminciatu à travaddà cù babbu à l’età di cinqui anni. Hè eddu chì m’hà tramandatu issa passioni... »

Aimé Santoni, u so babbu avia, per quelli chì cunnoscenu l’Aghjacciu di l’anni sessanta, una selleria stretta Pugliesi Conti. Hè statu ancu, in u 1976, megliu operaiu di Francia specializatu, ghjustappuntu in a fabbricazione di e selle è di i furnimenti liati à i cavalli (petturale, cinta, gruppera, staffa) ma faccia di tuttu.


Da u terrenu à a cuncipitura

Dumè, ellu, ampara nantu à u terrenu nanzu di passà un CAP di sellaghju arnese (tuttu ciò chì si face fora di a sella) in Argentan (1987). Seguiterà quantunque u percorsu di u so babbu postu ch’ellu face, dapoi più di trenta anni tante cose in coghju : furnimenti per i cavalli è cacciadori, selle ma dinò scarpi, stucci diversi (per cultelle, cigari)... « Piddu u coghju in Cuntinenti chè trasfurmà a pelli di l’animali hè un altru mistieru è ùn aghju micca, in più abbastanza materia di qualità in Corsica. »

Tandu è à partesi da pelle di vacca, capra, boiu, agnellu, muntone, è ancu sarpe o cruccudilli, face e so creazione ma micca solu. Face dinò è da per ellu, i so attracci : pinze, lesine, achi, punte d’acciaghju, martelli «è ancu i farri pà a finizioni o nanzi di fà a cusgitura. Facciu seconda i dumandi. Ma ogni pezza hè unica ! Dumanda certi volti, ori è ori di travaddu. »


A ricerca di l’eccelenza

Dumenicu passa, di tantu in tantu, da a pruduzzione artisgianale à l’arte...Cuncepisce, tandu, à partesi da dissegni, stampe per fà cartuline è sopratuttu fibbie di ramu o d’argente cum’è « a tentazione d’Eva » (di a ghjesgia San Michele di Muratu) o l’arme cumplette di u Regnu di Corsica pigliate nantu à una pezza di quattru soldi di l’epica di Pasquale Paoli... « Ci sò ugetti ch’ùn si poni micca venda. Aghju passatu 200 ori à travaddà u ramu, l’argentu, u bronzu... »

Una passione più chè un mistieru ch’ellu campa dapoi anni è anni. « Nienti chè par creà attracci, ci voli à essa tontu. Hè duru di campà di què. Ci tocca à essa cunnisciutu. Per contu meiu, facciu què dipoi 35 anni... »

In u so attellu, Dumè cuntinueghja à cosge è travaglià u coghju. À modu soiu, à l’antica. Cù qualchì idea in capu. « Fà à più o menu longu andà, un’addunita d’artisgiani schietti pronti à muscià a qualità di u so travaddu, ci voli à parlà di noi. Avemi una ricerca d’eccelenza. Ci semi ghjunti cù u vinu, oghji, ricunnisciutu in u mondu sanu, parchì micca d’altri duminii ? »

Un sapè fà da sviluppà…

Ph.P.

« Sapè fà » : una tematica nova di u JDC

U vostru settimanale si vole impegnà à prò di l’artisgiani isulani. Masimu quelli chì cercanu l’eccelenza. Cusì, hè nata issa tematica nova « Sapè fà ». Mesinca è in lingua nustrale. I nostri artisgiani custituiscenu u pulmone ecunomicu di a Corsica. Ma ùn sò micca abbastanza valurizati « piattati» daretu à pudenze più maiò, micca artisgianale ma forte per cummunicà. Vulemu prufittà d’issa tematica per lampà una chjama à tutti quelli chì volenu fà valè tutti issi mistieri, omi è donne chì tramandanu un sapè fà nustrale è di qualità .
Quale hè ch’ùn hà micca un artisgianu intornu à ellu ? Chjamateci o lasciateci u so numaru...
Partager :